بازی رومیزی چیست؟

از نظر تحت اللفظی: بازی‌ رومیزی یا بردگیم، نوعی از بازی است که روی میز یا یک سطح صاف انجام می شود و معمولاً از قطعاتی استفاده می‌کند که جابه‌جا شده یا روی یک تخته یا صفحه از قبل علامت‌گذاری شده، که به آن برد (Board) گفته می شود، قرار می‌گیرند.

از نظر معنایی: بازی رومیزی یا بردگیم نوعی از بازی های غیر دیجیتالی است که شامل قطعات و اجزای مختلفی بوده و ماموریت آن این است که جمعی از افراد را در کنار هم، با چاشنی رقابت، همکاری یا ترکیبی از هردو، به سرگرمی، فکر کردن و برنامه ریزی، هیجان و شادی، تعامل و مذاکره، سکوت و سر صدا و ... دعوت کند.

معادل های بازی رومیزی: بردگیم، بازی فکری، بازی تخته ای و ...

همه چیز از ترجمه فارسی عبارت های Tabletop games و Boardgame شروع می شود. به طور تاریخی و عمومی تر، سالیان سال است که مردم ایران این دسته از بازی ها را که اجزایی مثل تاس و مهره دارند و در آن ها دو یا چند رو در روی هم قرار می گیرند و به رقابتی نسبتا فکری و گاها با چاشنی شانس می پردازند، به اسم “بازی فکری” می شناسند. از شطرنج و بازی های قدیمی تر گرفته تا بازی های بروز تری مثل مونوپولی و کاتان.

اما همانطور که اشاره کردیم به طور کلی آنچه در عموم جامعه از قدیم رایج بوده این بود که به مجموعه این سبک بازی های دورهمی و رومیزی، بازی فکری یا بازی تخته ای گفته می شد. اما به مرور با گسترش این سبک بازی ها در ایران، کلماتی مثل بازی رومیزی و بُردگیم جای خود را در ادبیات مردم باز کردند.

البته در زبان فارسی تفاوت های دو عبارت انگلیسی تقریبا محسوس نیست. نهایتا بهتر است سعی شود روی کلمه های واحد و معنی داری مثل “بازی رومیزی” که هم فارسی است و هم مفهوم آن برای مخاطب قابل لمس تر است، تمرکز شود.

قدیمی ترین و مشهور ترین بازی رومیزی جهان

در بین بازی های رومیزی می‌توان بازی شطرنج را مشهورترین و پراستفاده ترین بردگیم در جهان دانست.از این بازی دونفره انتزاعی، که یکی از محبوب ترین و استراتژیک ترین بازی‌های شناخته شده رومیزی به شمار می رود، میلیون ها نسخه در جهان تولید و طراحی شده و مسابقات جهانی، رتبه بندی و رویدادهای مختلف حول این بازی شکل می گیرد.

بازی های رومیزی چه اجزایی دارند؟

بازی های رومیزی اجزای بسیار زیاد متنوعی دارند که روز به روز در حال گسترش است؛ اجزایی مثل برد، صفحه و کارت گرفته تا کاشی یا تایل، سکه، توکن، پول یا ژتون، مداد و خط کش، کیسه و کیف نگه دارنده و ... .

در برخی بازی های خاص و تماتیک قطعاتی وجود دارد که در اختیار تم، داستان یا سناریوی بازی ها قرار می گیرد و به تماتیک شدن بازی کمک می کند. این قطعات گاها حتی قابلیت ساخت با دستگاه یا سیستم مکانیزه را ندارند و دست ساز و دقیق هستند.

تاریخچه بازی رومیزی

وقتی درباره تاریخچه بازی رومیزی صحبت می کنیم ناچاریم از قدیمی ترین بازی رومیزی های تاریخ یاد کنیم.  از قدیمی ترین بازی های رویمزی می توان بازی سنت (Senet) را نام برد. اسنادی از این بازی در دفینه های مقبره مرکنرا (Merknera’s) در حدود 2700 تا 3300 سال پیش از میلاد، در دوران پیش از سلسله اول مصر یافت شده است. همچنین پیش از سلسله مصر، بازی مِهان (Mehan) و پس از آن نیز بازی سلطنتی یور (The Royal Game of Ur) در بین النهرین وجود داشته است.

انواع بازی های رومیزی

در حالت کلی بازی های رومیزی به دسته های زیر تقسیم می شوند:

تفاوت بازی کارتی و بازی رومیزی

صحبت درباره تفاوت بازی رومیزی و بازی کارتی ما را به سمتی می برد که هر دو اصطلاح بازی رومیزی و بازی کارتی را تعریف کنیم.

بازی های کارتی (Card Games) یا کارت گیم ها، به تعریف سنتی، مفهومی از "اطلاعات پنهان" (Hidden Information) رو در بر دارند. وقتی در یک بازی با کارت هایی طرف هستید که اطلاعات پنهان قسمتی از بازی را در بر دارند، بازی شما ویژگی های قالب کارت گیم ها را دارد.

در عین حال در مقابل مفهوم پشت بازی های رومیزی یا بردگیم ها مفاهیمی از جنس "مکان" (Location)، جایگذاری (Placement) و "مانور دادن یا حرکت کردن" (Maneuver) هستند. داشتن این مفاهیم، بازی شما را به سمت رومیزی بودن می برد.

کاربرد و نقش بازی های رومیزی

بازی ابزار قدرتمندی برای کاربرد های مختلف است؛ از آموزش و روانشناسی گرفته، تا کاربرد های اجتماعی و بزرگ مقیاس.

نقش بازی رومیزی در افزایش خلاقیت

یکی از دلایلی که خلاقیت مهم است، این است که افراد را به اجتماعی تر شدن تشویق می کند و بازی های رومیزی یک فرصت عالی برای چنین تعاملاتی ایجاد می کند.

نقش بازی رومیزی در تصمیم گیری و قدرت حل مسئله

خلاقیت ادراک را گسترش می دهد و همراه با ادراک گسترش می یابد راه های جدیدی برای تصمیم گیری و حل مسئله به وجود می آید. بازی های رومیزی به عنوان خروجی برای یادگیری این مهارت های حیاتی شناخته شده اند.

نقش بازی رومیزی در مدیریت احساسات، اضطراب و افسردگی

در طول زمان، بسیاری از مطالعات نشان داده اند که افراد خلاق مستعد ابتلا به اضطراب و افسردگی هستند و تا 25 درصد بیشتر احتمال دارد ژن هایی را حمل کنند که خطر ابتلا به اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی را افزایش می دهد. با این حال، "سمت تاریک" خلاقیت معمولاً زمانی ظاهر می شود که مدیریت نشود. یا به اصطلاح، مردم نمی دانند چگونه خود و فردیت خود را بیان کنند.

نقش بازی رومیزی در آموزش

بازی های رومیزی از انعطاف بالا و بی نظیری در کاربرد برخودار هستند تا جایی که در سازمان‌ها، مدارس و مراکزی که به دنبال آموزش مفاهیمی هستند از این ابزار پرکاربرد در آموزش آن استفاده می‌کنند. برای مثال بازی های رومیزی ابزار همه کاره ای هستند که معلمان می توانند از آن برای کمک به رشد مهارت های مهم کودکان مانند کار گروهی، رفتار ورزشی، مهارت های حرکتی، حل مسئله و مهارت های اجتماعی عمومی استفاده کنند.

پس از همه گیری کرونا و تولید بیش از پیش بازی رومیزی یا بردگیم در این بازی، دیگر نقش بازی های رومیزی در صنعت سرگرمی را نمی توان نادیده گرفت. صنعتی که با تاریخچه ای بی‌نظیر و قدمتی به اندازه اختراع خط و آتش شکل گرفته و امروزه نقشی موثر در دور هم قرار دادن دوستان و اعضای خانواده دارد. شناخت این ابزار مهم سرگرمی آموزشی و معرفی این بازی‌ها به همه ما کمک می کند زندگی شادتر و موفق تری را تجربه کنیم.