نقد و بررسی فیلم آیو (IO)
ما در طول روز بارها از تلویزیون و دیگر رسانه‌های خبری موجود میشنویم که وضعیت زیست محیطی کره خاکی ما رو به افول و زوال است و اصلی‌ترین دلیل این مشکلات دخالت‌های بی‌مورد انسانی در امور طبیعت و برهم زدن نظم آن است؛ دانشمندان بارها در مصاحبه‌های گوناگون خود اعلام کرده‌اند اگر بشر به همین روش برای نابودی طبیعت و از بین بردن آن ادامه دهد زمین دیگر میزبان مناسبی برای انسان‌ها نخواهد بود و حیات بشر در آن به خطر خواهد افتاد.
فیلم آیو (IO) اثری علمی تخیلی به کارگردانی کارگردان فرانسوی جاناتان هلپرت است که سعی کرده اوضاع زمین را پس از نابودی آن به دست بشر به تصویر بکشد اما باید قاطعانه اعلام کنیم که هلپرت در به نمایش در آوردن اوضاع وخیم زمین و ساخت اثری زیبا اصلا خوب عمل نکرده است؛ آیو روایت‌گر داستان یک زن دانشمند به نام سم است که سعی دارد زمین را پس نابودی و تهی گشتن از جمعیت انسانی نجات دهد و با حفظ آرمان‌های پدرش زمین را به حالت اولیه خود بازگرداند.
در ادامه با نقد و بررسی فیلم آیو (IO) همراه بازی‌مگ باشید.
شخصیت‌پردازی کاراکترها بسیار ضعیف و ساده صورت گرفته که یکی از مهم‌ترین نقاط ضعف آیو محسوب می‌شود
به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر در هفته دو ساعت وقت خالی برای تماشای فیلم دارید این دو ساعت را هیچ‌گاه صرف دیدن فیلمی به مانند آیو نکنید! آیو اثری علمی تخیلی با ضعف‌های بسیار زیاد در داستان، شخصیت‌پردازی و حتی کارگردانی است. از کاراکتر اصلی فیلم یعنی سم (با بازی مارگارت کوالی) آغاز می‌کنیم، سم زنی با اعتقاد راسخ به آرمان‌ها و هدف‌های پدر دانشمندش است که سعی دارد با باور به همین عقاید زمین را از مرگ کنونی خود نجات دهد. او سعی می‌کند با ادامه دادن راه تحقیقاتی پدرش حیات را بار دیگر به زمین بازگرداند.
ابتدا سعی می‌کنیم کمی از دید علمی به این قضیه بنگریم. با توجه به اطلاعاتی که ما از درون‌مایه فیلم متوجه شدیم، وضعیت بحرانی کنونی و غیرقابل سکونت زمین ناشی از فعالیت‌های مخرب عظیم انسانی و آلوده کردن آن است؛ این یعنی زمین از گازهای سمی زیادی اشباع شده و دیگر این توانایی را نداشته که به بازپروری خود و بازگشت به حالت آرمانی گذشته‌اش در کوتاه‌ترین زمان بپردازد و بنا به انتخاب طبیعی زمین در حال حاضر چنین موقعیتی را برای خود رقم زده تا به تدریج به وضعیت سابق خود بازگردد.
سم اگر مبنای تحقیقاتی خود را بر یافته‌های پدرش بنیان گذاری کرده باشد بدون شک به این نکته باید توجه کند که طبق همان گزارش‌ها پدرش به این نتیجه رسید که بازگشت زمین به حالت اولیه قابل حیات خود چیزی در حدود بیست سال به طول خواهد انجامید. این نتیجه‌گیری چنین سوالی را در ذهن بیننده ایجاد می‌کند که سم دقیقا در مورد چه چیزی تحقیق می‌کند؟ این شخصیت چگونه می‌تواند این حجم از آلودگی را در مدت کمتری در این سیاره خاکی محو کند؟ به جرات می‌توان گفت در طول فیلم مخاطب اصلا متوجه نمی‌شود هدف اصلی تحقیقات سم چیست و او دقیقا چه چیزی می‌خواهد. از آنجا که آیو اثری علمی تخیلی تلقی می‌شود باید اعتراف کنیم ما موضوع علمی چشمگیری را در این فیلم مشاهده نکردیم که با دقت بر روی آن حس کنجاوی‌مان تحریک شده و به فیلم جذب شویم.
اگر از دید احساسی به بررسی تصمیمات و اقدامات کاراکتر سم بپردازیم؛ سم در طول فیلم نشان داد که بسیار علاقه دارد به زندگی بر روی زمین با همین وضعیت ادامه دهد، او راضی نشد به مانند بسیاری از بازماندگان جمعیت انسانی با فضاپیما به قمر (آیو) سرشار از انرژی آتشفشانی سیاره مشتری مهاجرت کند. سم طبق گفته‌های پدرش اعتقاد داشت، حیات بار دیگر به شکل گسترده بر روی زمین ادامه خواهد داشت و تنها زمان این موضوع را مشخص خواهد کرد. او بارها در رویای خود تصور می‌کرد که روزی بدون ماسک اکسیژن بر روی ساحل قدم خواهد گذاشت و باد در موهای او جریان خواهد داشت. اما نقطه متنقاض این اعتقاد راسخ دقیقا در جایی رقم می‌خورد که تنها با یک اتفاق ساده کل اعتقاد و باور چند ساله این کاراکتر توسط او به فراموشی سپرده می‌شود و او به این باور می‌رسد که زمین دیگر مکان خوبی برای زندگی کردن نیست.
میکا کاراکتری که در اواسط فیلم شاهد حضور او هستیم اما حضورش تفاوت خاصی را در روند کسل‌کنندگی داستان ایجاد نمی‌کند
سرآغاز این تغییر دیدگاه از جایی شروع می‌شود که یک طوفان به آزمایشگاه سم می‌زند و زنبورهای او را نیز از بین می‌برد؛ آن باور محکم تنها با یک طوفان ساده شکل متزلزلی به خود می‌گیرد و ما می‌بینیم این کاراکتر خیلی راحت از اعتقاد نخستین خود روی بازگردانده و آن را فراموش می‌کند و تصمیم می‌گیرد با پرتابی به سمت آخرین فضاپیما، همراه با کاراکتر میکا که در اواسط به فیلم اضافه می‌شود، به مقصد آیو سفر کند.
تناقض عملی، رفتاری و حتی عشقی در قهرمان اصلی داستان یعنی سم موج می‌زند؛ در فیلم ما می‌بینیم او عاشق فردی به نام ایلان (پسری که در قمر آیو حضور دارد و از طریق پیام‌های الکترونیکی با سم ارتباط دارد) است با روند تدریجی که فیلم سپری می‌کند ما به این نتیجه می‌رسیم عشق مابین سم و ایلان بسیار عمیق است اما این عشق به ظاهر عمیق خیلی زود و با آمدن کاراکتر میکا به پایان خود می‌رسد و ما اثری از شکست در این رابطه در ظاهر و رفتار سم نمی‌بینیم.
در مجموع باید بگوییم سازندگان در شخصیت‌پردازی قهرمان اصلی داستان خود نیز موفق عمل نکرده‌اند و ما در طول فیلم بارها شاهد اقدامات متعارض از سمت او هستیم که سوالات گوناگونی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند؛ کاراکتر مهم دیگری که ما در اواسط فیلم با او آشنا می‌شویم میکا است نگاه اولیه‌ای که از معرفی کاراکتر میکا داشتیم نشان‌دهنده مردی جدی و سرد بود که در ادامه متوجه می‌شویم او نیز دارای شخصیتی متناقض است.
میکا به شکلی در فیلم ظاهر می‌شود که گویی حامل پیام مهمی است و نقشی تعیین کننده در جهت بخشیدن داستان خسته‌کننده فیلم دارد اما خیلی زود متوجه می‌شویم حضور او نیز در فیلم صرفا جنبه تشریفاتی دارد و حضورش دردی از خسته‌کنندگی داستان و فیلم‌نامه دوا نمی‌کند؛ کاراکتری که خیلی زود کمی با معاشرت با سم رابطه عاشقانه عمیقش با همسر خود را که فوت کرده فراموش می‌کند و عاشق سم می‌شود گویی عشق در فیلم هلپرت صرفا ابزاری سطحی برای به بازی گرفتن ذهن مخاطب و همزادپنداری آن‌ها با کاراکترهای فیلم است که البته باید بگوییم او حتی در این امر نیز موفق عمل نکرد.
داستان ضعیف، شخصیت پردازی ضعیف‌تر و کارگردانی پیش پا افتاده از فاکتورهای اساسی هستند که آیو را تبدیل به فیلمی با ساختار ضعیف و کسل‌کننده کرده‌اند؛ در مجموع باید گفت اگر وقت کمی برای فیلم دیدن در طول هفته دارید هیچ‌گاه این زمان را صرف تماشای این فیلم نکنید زیرا ناامید خواهید شد. نت‌فیلیکس کمپانی توزیع‌کننده این اثر در کنار تلاش‌های مضاعف چند سال اخیر خود برای تولید آثار سینمایی و سریال‌های با کیفیت خوب باید نظارت به مراتب بیشتری بر روی پروژه‌ها و آثار خود داشته باشد تا با فیلمی چون آیو اعتبار خود را دچار خدشه نکند.
نظرات