نقد و بررسی فیلم The Night Comes For Us
تیمو تیایانتو کارگردان آلمانیالاصل فیلمهای Headshot، Killers و تعداد زیادتری از اکشنهای پر زد و خورد سینمای اندونزی؛ فیلم جدیدش را با الهام از سری بازیهای پرطرفدار GTA ساخته است. این یعنی اینکه تیایانتو فرصتی پیدا کرده است که دنیای درون فیلمش را جنجالیتر، بیقانونتر و ناهنجارتر از همیشه به تصویر بکشد و برای دادن نشانی به طرفدارانی که میخواستهاند از دورنمای فیلم جدیدش سر در بیاورند، از GTA استفاده کرده است. فیلم The Night Comes For Us که طرفداران سینمای اکشن اندونزی را به یاد دوگانه محبوب The Raid میاندازد، دو ساعت خشونت خالص و نمایشی باشکوه از قمهبهدستهایی است که یکی پس از دیگری توسط قمه دشمنانشان زخم میخورند و چه رودهایی که از خونهای مصنوعی در سکانسهای فیلم جاری نمیشوند! اگر سینمای اکشن اندونزی یکی خشنترین و پر زد و خوردترین حوزههای سینمایی جهان باشد؛ فیلم The Night Comes For Us را میتوان خشنترین و پر زد و خوردترین فیلم این حوزه دانست. خشونتها و زد و خوردهایی که بدون هیچ ابایی از به نمایش گذاشتن پاره شدن اعضای بدن انسان، دیوانهکنندهترین مبارزات عمرتان را نشان میدهند و ژانر اکشن فیلم را تا حد زیادی به ترس و وحشت نزدیک میکنند. در ادامه مطلب با ما در بازیمگ همراه باشید تا به بررسی فیلم The Night Comes For Us تازهترین ساخته تیمو تیایانتو بپردازیم.
فیلم The Night Comes For Us همزمان میتواند اثری بسیار خوشساخت و قوی، یا ساختهای کاملا غیرمنطقی و بیارزش باشد. از همین جهت مهم است که با چه دیدی و به عنوان چه نوع مخاطبی تصمیم به تماشای این فیلم گرفتهاید. عدهای عاشق فیلمهای اکشن منطقی هستند. فیلمهایی که در آنها قهرمان اصلی فیلم با سیر عظیمی از سربازان دشمن مواجه میشود و تک تکشان را هم از پای در میآورد. با توجه به این مهم که این دسته از طرفداران فیلمهای اکشن، برایشان دلیل رخ دادن اینهمه حادثه و خونریزی در داستان فیلم مهم است و اهمیت زیادی به منطقی بودن اتفاقات میدهند. برای مثال آنها شدت عصبانیت جان ویک و تلاش برای انتقامش برای از دست دادن سگش را درک میکنند. زیرا این از دست دادن سگ نیست که در آن فیلم باعث عصبانیت جان میشد. بلکه از دست دادن سگ «در آن موقعیت حساس و خاص» بود که بهانه کافی برای خون به پا کردن توسط جان ویک را مهیا میکرد. این دسته از مخاطبین که به دلایل شخصیت اصلیهای فیلم برای کشت و کشتارهایشان اهمیت میدهند، مطمئنا نمیتوانند با فیلم The Night Comes For Us ارتباط برقرار کنند و از تماشای آن لذت ببرند. حتی اگر با سطح بسیار بالا و دیوانهکننده خشونت فیلم هیچ مشکلی نداشته باشند و عاشق سر و صداهای چشمبادامیها هنگام دعواهایشان هم باشند. اینها خواهان تماشای لحظات حماسی و ارزشمندی هستند که در آن قهرمان فیلم پس از از میان برداشتن تمام دشمنانش، به خواسته اصلیاش میرسد و همزمان با روشن کردن یک نخ سیگار، یک نفس راحت میکشد.
دسته دوم اما مخاطبینی هستند که برایشان مهم نیست دلیل عصبانیت یک آدمکش، کشته شدن خانوادهاش است یا خیس بودن دمپاییهای داخل دستشویی. اینها فقط میخواهند جمع کثیری از اساتید هنرهای رزمی با انواع سلاحهای سرد و گرم متنوع به جان یکدیگر بیفتند و دریای خون به پا کنند. این دسته از طرفداران فیلمهای اکشن غیرمنطقی معمولا با سینمای اکشن اندونزی ارتباط بیشتری برقرار میکنند تا آن دسته اول که به دنبال توضیحات منطقی میگشتند. فیلمی که تیمو تیایانتو برایمان تدارک دیده است، دقیقا یکی از همین اکشنهای بیمنطقی است که حتی نمیتوان سیاهی لشگرهایی که در طول فیلم کشته میشوند را شمرد. تیایانتو فیلمی سرتاسر خون و فریاد، برای بزرگسالانی تدارک دیده است که در جمعهای خودمانی آخرهفتهشان، به دور از کودکان و پیرهای اطراف میخواهند فیلمی را تماشا کنند که کمی آدرنالین در مغزشان پمپاژ کند و تا حدودی از خستگی و کلافگی ساعات کاریشان در طول هفته بکاهد.
اگر فیلم Black Swan ساخته دارن آرنوفسکی، موفق شده بود با استادی تمام، شاعرانه سناریوی «دریاچه قو» را به تصویر بکشد؛ فیلم The Night Comes For Us با استادی تمام، شاعرانه تمام سناریوهای مربوط به «دریاچه خون» را با پیاز داغ بسیار اضافی به نمایش میگذارد. اثری که در آن دستههای بیپایانی از جوانان و نوجوانان معمولی شهر جاکارتا، قمه به دست، دسته به دسته در کنار یکدیگر میرقصند و با هنر خاصی خون یکدیگر را به زمین میریزند. نمیخواهم اکشنهای خشونتآمیز فیلم را آلوده به مباحث فلسفی کنم یا مانند دیگر عدهای شروع به تعاریف شاعرانه از فیلمی غیرشاعرانه بکنم! بلکه میخواهم بگویم مبارزات نامتناهی آدمهای داخل The Night Comes For Us، خونریزیهای بیحد و نسابشان و خشونتهای افسارگسیخته این فیلم، از نظر ذهن خونآلود و خشن کارگردانی مثل تیمو تیایانتو که حتی اساتید سینمای خشنی مثل تارانتینو را هم روسفید کرده است، یک شاعرانه ارزشمند و شوآفی کلاسیک به نظر میرسد. اگر مشکلی با خشونت موجود در فیلم نداشته باشید، پس از تماشای The Night Comes For Us، دعوای نوجوانان قمه به دست و حمله دستهای انسانها مانند زامبیها برایتان به یک کلیشه معمولی تبدیل میشود. کلیشهای که شاید حتی هنگام رو به رو شدن با آن در خیابان، شوکه نشوید و خیلی راحت از کنارش عبور کنید. به نظرم تیمو تیایانتو به شکل بسیار هوشمندانهای سعی به انجام همین کار داشته و با موفقیت بسیاری هم به هدفش رسیده است. اما چرا میگویم The Night Comes For Us سعی میکند ترویج خشونت در میان نوجوانان و جوانان معمولی را عادی جلوه دهد؟
تاکنون فیلمهای اکشن بسیار زیادی را تماشا کردهایم که در آنها یک آدمکش در مقابل جمع کثیری از دشمنانش که متشکل از خلافکارانی با ظاهرهای شبیه خود خلافکارهای واقعی هستند، قرار میگیرد. منظورم از ظاهرهایی شبیه خود خلافکارهای واقعی، افرادی جدی و خشن هستند که معمولا دستها و صورت و دیگر اعضای بدنشان پر از تتوهای ریز و درشت و عجیب و غریب است، روی اعضای صورتشان انواع پیرسینگها (نوعی وسیله تزئینی مانند گوشواره) به چشم میخورند، معمولا لباسهای رنگ تیره میپوشند و صداهای خشدار و غیرمعمولی هم دارند. خلافکارهایی که در فیلم The Night Comes For Us میبینیم، اصلا این شکل و شمایلها را ندارند. بلکه اغلب مانند کاراکترهای فیلمهای درام مخصوص رده سنیهای پایین 18 سال میمانند. مانند نوجوانهای دبیرستانی لباسهای رنگارنگ میپوشند و کفش آلاستار به پا کردهاند. تتویی برروی دست و دیگر اندام بدنشان به چشم نمیخورد و صداهایی کاملا معمولی و اغلب نازک دارند. بدون شک همچین ظواهری به هیچ وجه توصیفکننده دار و دستههای خلافکاران خیابانی، گنگسترها و مواد فروشها نیست. اما در طول فیلم، مدام تکه و پاره شدنشان توسط شخصیتهای داستانی را مشاهده میکنیم؛ یا حتی در قسمتهایی میبینیم که با بیرحمی تمام کاراکترهای داستان را به قتل میرسانند و به طرز فجیعی اعضای بدنشان را قطع میکنند. تیمو تیایانتو با ساخت فیلم The Night Comes For Us ثابت میکند که برای قمه کشیدن و آدم کشتن، هیچ نیازی به تتو، پیرسینگ، لباسهای عجیب و غریب یا حتی خلافکار بودن نیست. بلکه تنها کافی است در یک پروژه سینمای اکشن اندونزی حضور داشته باشید.
فیلم The Night Comes For Us آرشیوی از بهترین مبارزات رزمی فیلمهای اکشن را در خود جای داده است. مبارزاتی که با اجرای تحسینبرانگیز بازیگران و بدلکاران فیلم همراه شدهاند و به لطف خشونت بیپرده و افسارگسیختهشان، توجه هر اکشندوستِ عاشق خون و خونریزی را به خود جلب میکنند. جو تاسلیم که به عنوان شخصیت اصلی فیلم به نام ایتو هنرنمایی میکند، نقش خلافکاری کارکشته را ایفا میکند که در گذشته عضوی از یک باند قاچاق مواد مخدر و اسلحه در جنوب شرقی آسیا بوده و حالا به تمام همکاران قبلیاش پشت کرده است. آن هم به زیباترین دلیلی که میشد آن را سبب شکلگیری یک تغییر اساسی در بطن یک قاتل زنجیرهای دانست. ایتو در یکی از قتل عامهای معمولیاش در یک آبادی کوچک، پس از به آتش کشیدن خانههای داخل آبادی و کشتن تمامی آدمهای ساکن آنجا، چشمش به یک دختربچه گریان میافتد که همانند باریکهای بسیار نازک از روشنایی، به قلب تاریک و مملو از جرم و جنایتش میتابد و اولین رگههای انسانیت در وجود ایتو را زنده میکند. ایتو هم تصمیم به زنده نگه داشتن آن دختربچه میگیرد و این به معنای پشت کردن به دیگر همکارانش و شروع مبارزهای بیپایان با تمام کسانی است که قرار است برای کشتنش مامور شوند. داستان فیلم The Night Comes For Us همزمان با اینکه بستر بسیار مناسبی برای به نمایش گذاشتن مبارزات بسیار خشن فیلم است و در اصل به عنوان یک فیلم اکشن از دار و دسته Raidها و Headshotها همین کافی است؛ مفهوم جالبی را هم برای رساندن به مخاطب دارد و آن هم این است که یک قاتل زنجیرهای که تمام عمرش را مشغول قتل عام کوچک و بزرگ و زن و مرد بوده است، برای رستگاری هیچ نیازی به تبدیل شدن به یک انسان کاملا معصوم ندارد، بلکه کوچکترین قدمی که از این وضعیت سمی و آلوده به سمت انسانیت بردارد، موجب رستگاری او میشود و گواهی است بر اینکه شخص مذکور پتانسیل تغییر پیدا کردن و بخشیده شدن را دارد.
نظرات